एका आंतरराष्ट्रीय सर्वेक्षणातून धक्कादायक माहिती समोर आली आहे — 80% Gen Z तरुण-तरुणी (1997 ते 2012 मध्ये जन्मलेले) जर कायदेशीर परवानगी मिळाली, तर AI जोडीदाराशी लग्न करण्यास तयार आहेत! ही माहिती केवळ आश्चर्यचकित करणारी नाही, तर मानवी नातेसंबंधांच्या भविष्यासाठी एक गंभीर प्रश्नचिन्ह उभं करते.

AI जोडीदाराशी भावनिक संबंध?

या सर्वेक्षणात आणखी एक धक्कादायक बाब म्हणजे, 83% Gen Z युवक-युवतींना वाटतं की AI सह भावनिक संबंध निर्माण होऊ शकतात. म्हणजेच केवळ संवादापुरतं नव्हे, तर मनापासून प्रेम, साथ, आणि समजूत AI पार्टनरमधूनही मिळू शकतं असा त्यांचा विश्वास आहे.

मानवी नात्यांवर ताण

सर्वेक्षणात सहभागी झालेल्या 75% लोकांचं म्हणणं आहे की, AI साथीदार मानवी नात्यांची जागा घेऊ शकतो. ही प्रतिक्रिया तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीबरोबर सामाजिक आणि भावनिक गुंतवणुकीत होणाऱ्या बदलांचे संकेत देते. काही तज्ज्ञांच्या मते, हे नवे ट्रेंड “डिजिटल सोलमेट” चा उदय दर्शवतात — जिथे संगणकीय प्रणाली माणसाच्या भावना समजून घेतात आणि त्यानुसार प्रतिसाद देतात.

का आकर्षित होतोय Gen Z AI कडे?

• तत्काळ प्रतिसाद: AI कधीच थकत नाही, रागावत नाही.
• कमी अपेक्षा: पारंपरिक नात्यांतील अपेक्षा, वाद, मतभेद इथं नाहीत.
• भावनिक समजूत: नवीन AI मॉडेल्स भावना ओळखून संवाद साधतात.
• सोयीचं प्रेम: टेक्नोलॉजीच्या माध्यमातून कुठेही, कधीही संवाद शक्य.
•  

समाजशास्त्रज्ञ आणि मानसशास्त्रज्ञांची चिंता

मानसशास्त्रज्ञांच्या मते, AI वर इतकं भावनिक अवलंबित्व धोकादायक ठरू शकतं. हे नातं एकतर्फी, कृत्रिम आणि नियंत्रित असतं. एखाद्या मशीनकडून मिळणारा प्रतिसाद हा खरा ‘सहवास’ देऊ शकत नाही. अशा संबंधांमुळे खऱ्या मानवी नात्यांपासून दुरावा, एकटेपण आणि सामाजिक अलगाव वाढू शकतो.

कायदेशीर, नैतिक आणि भावनिक प्रश्न

जर भविष्यात AI जोडीदाराशी विवाह कायदेशीर केला गेला, तर पुढील प्रश्न उभे राहतात:

• उत्तरदायित्व कोणाचं?
• घटस्फोटाची प्रक्रिया काय असेल?
• AI पार्टनरला हक्क असतील का?
• AI लिंग ओळख किंवा नात्याची व्याख्या काय असेल?
  
  

हे सर्व प्रश्न आजच्या जगात काल्पनिक वाटले तरी, टेक्नॉलॉजीच्या वेगाने पाहता ते फार लांब नाहीत.

निष्कर्ष

Gen Z पिढी AI जोडीदार स्वीकारण्यास तयार असल्याचा कल माणसाच्या सामाजिक आणि भावनिक जगतात मोठा बदल घडवत आहे. ही केवळ ट्रेंड नाही, तर आपल्या संस्कृती, कुटुंब, आणि नात्यांच्या मूळ व्याख्येलाच आव्हान देणारी घटना आहे. आता प्रश्न असा आहे की — आपण तंत्रज्ञानाचा उपयोग करत आहोत की त्यावर अवलंबून होत चाललो आहोत?