माजी गृहनिर्माण मंत्री आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसचे नेते डॉ. जितेंद्र आव्हाड यांनी पंढरपूरच्या वारीवर अर्भक नक्षलवादाचा आरोप करणाऱ्यांवर ताशेरे ओढले आहेत. “वारीसारख्या शतकानुशतके चालत आलेल्या भक्ती परंपरेला ‘अर्बन नक्षल’ म्हणणं म्हणजे केवळ भक्तांनाच नव्हे, तर संपूर्ण महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक परंपरेचा अपमान आहे,” असं आव्हाड यांनी स्पष्टपणे सांगितलं.

“वारी ही महाराष्ट्राच्या आत्म्याशी जोडलेली परंपरा”

पंढरपूर वारी ही केवळ एक धार्मिक यात्रा नाही, तर ती महाराष्ट्राच्या लोकजीवनाचा आत्मा आहे, असं म्हणत आव्हाडांनी सांगितलं की, “संत तुकाराम महाराज आणि संत ज्ञानेश्वर महाराज यांनी सुरू केलेली ही परंपरा केवळ अध्यात्म नाही तर सामाजिक समतेचाही संदेश देते. लाखो वारकरी दरवर्षी पायी चालत विठ्ठल चरणी जातात. ही भावना समजून न घेता, तिला अराजक किंवा नक्षलवादाशी जोडणं हे अज्ञानाचं लक्षण आहे.”

राजकारणासाठी धार्मिकतेचा अपमान?

जितेंद्र आव्हाड यांनी नाव न घेता काही संघटनांवर आणि विचारधारांवर टीका करत म्हटलं की, “वारी ही शिस्तबद्ध, अहिंसक आणि सामूहिक भक्तीची सर्वोच्च उदाहरणं आहे. जर कोणी ती अराजकता म्हणत असेल, तर त्यांच्या मनात महाराष्ट्राविषयी काहीच आदर उरलेला नाही.”

ते पुढे म्हणाले, “राजकारणासाठी कोणी जर धर्म आणि परंपरेचा वापर करून अशा पवित्र गोष्टींवर टीका करत असेल, तर ती खूप धोकादायक गोष्ट आहे. अशा लोकांचा जोरदार निषेध झाला पाहिजे.”

“वारी हे भक्ती आणि समाजजागृतीचं प्रतीक”

आव्हाड यांनी वारीच्या सामाजिक महत्वालाही अधोरेखित केलं. “वारीत कुणालाही जातीधर्माचं बंधन नसतं. गरीब, श्रीमंत, स्त्री-पुरुष, दलित, ओबीसी, सवर्ण – सगळे एकत्र चालतात. एकमेकांना अन्न देतात, पाणी देतात, सेवा करतात. ही सर्व सामाजिक समतेची शिकवण देणारी चळवळ आहे.”

“वारीतून माणुसकीचा संदेश मिळतो, हे लक्षात न घेता काही लोक मुद्दामून द्वेषाचं राजकारण करत आहेत,” असा थेट आरोप त्यांनी केला.

समाजमाध्यमांवरूनही टीकेची झोड

वारीला ‘अर्बन नक्षल’ म्हटल्याने सोशल मीडियावरही संतापाची लाट उसळली आहे. अनेक वारकरी संघटनांनी, कीर्तनकारांनी आणि सामान्य नागरिकांनी हे वक्तव्य धिक्कारले आहे. याच पार्श्वभूमीवर आव्हाडांनी ट्विटर, फेसबुक आणि पत्रकार परिषदांमधून आपली भुमिका मांडली.

“वारीचा अपमान सहन केला जाणार नाही”

शेवटी आव्हाड म्हणाले, “वारी ही भक्तांची अस्मिता आहे. संतांच्या शिकवणीवर चालणाऱ्या या परंपरेवर जर कोणी उगाचच अपप्रचार करत असेल, तर त्याचा निषेध करायला आम्ही मागे हटणार नाही. महाराष्ट्राची ओळखच वारीमुळे आहे.”

निष्कर्ष:

वारीच्या संदर्भात आलेल्या ‘अर्बन नक्षल’ या टीकेवरून निर्माण झालेल्या वादाने महाराष्ट्रातील राजकीय आणि सामाजिक वातावरण ढवळून निघालं आहे. जितेंद्र आव्हाड यांचं स्पष्ट वक्तव्य हा भक्ती आणि परंपरेच्या रक्षणासाठी दिलेला आवाज आहे. आगामी काळात वारीसंबंधी कोणती भूमिका घेतली जाते, याकडे राज्यभरातील जनतेचं लक्ष लागून राहिलं आहे.