पिंपरी-चिंचवडमधील बोऱ्हाडेवाडी परिसरात एक धक्कादायक घटना समोर आली आहे. केवळ हुंड्याच्या मागणीमुळे एका तरुण विवाहितेने आपले आयुष्य संपवले. किरण दामोदर (वय २६) या तरुणीने ५ लाख रुपये आणि दुचाकीच्या मागणीच्या त्रासाला कंटाळून आत्महत्या केली आहे. तिच्या पाठीमागे १.५ वर्षांचे बालक असून, ही घटना संपूर्ण समाजाला हादरवून टाकणारी आहे.

सततचा मानसिक आणि शारीरिक छळ

किरणच्या आत्महत्येमागील कारण म्हणजे तिच्यावर तिचा पती सतत करीत असलेला मानसिक व शारीरिक छळ. पोलिस तपासानुसार, किरणला वारंवार तिच्या पतीकडून पैशांसाठी मारहाण केली जात होती. दारूच्या नशेत तिचा छळ होत असे, तिच्या अंगावर हात उचलले जात होते. एवढंच नव्हे, तर सासरी सुद्धा तिला हुंड्याची सतत मागणी सहन करावी लागत होती.

पोलिसांची तत्काळ कारवाई

या प्रकरणाची माहिती मिळताच पिंपरी पोलिसांनी तातडीने कारवाई केली. तिच्या पतीस अटक करण्यात आली आहे. पोलिसांकडून कलम ४९८ (ए), ३०६ अंतर्गत गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. मात्र अजूनही या प्रकरणात इतर आरोपींचा सहभाग तपासला जात आहे.

समाजातले दु:खद वास्तव

हुंड्याच्या नावावर आजही महिलांवर होणारा छळ हा आपल्या समाजाचं काळं सत्य आहे. किरणसारख्या अनेक महिलांना विवाहानंतरही सुरक्षिततेची हमी मिळत नाही. शिक्षण, स्वतंत्र विचार, नोकरी असूनही महिलांना अजूनही या जुनाट, क्रूर प्रथेचा सामना करावा लागतो.

तिच्या मागे राहिलेलं लहान बाळ

सर्वात हृदयद्रावक बाब म्हणजे किरणच्या मागे अवघं दीड वर्षाचं बाळ राहिलं आहे. एका निर्दोष जीवाने आई गमावली, आणि त्याचं भविष्यातलं सुरक्षित आयुष्यही आता संकटात आलं आहे. मुलांच्या आयुष्यातून आई हरवण्यामागे जेव्हा कारण फक्त ‘हुंडा’ असतं, तेव्हा तो एक सामाजिक गुन्हा बनतो.

कायदा असूनही महिलांचं रक्षण अपूर्ण

भारतामध्ये हुंडा प्रतिबंधक कायदा असूनही, त्याची अंमलबजावणी प्रभावीपणे होताना दिसत नाही. IPC कलम ४९८ (ए), डावरी प्रोहिबिशन अ‍ॅक्ट, अनेक हेल्पलाइन सेवा असूनही, पीडित महिला या त्रासातून मुक्त होऊ शकत नाहीत. यामागे कुटुंबातील दबाव, सामाजिक प्रतिष्ठा आणि महिलांची आर्थिक परावलंबित्व यासारखी अनेक कारणं आहेत.

आपण समाज म्हणून काय करू शकतो?

• हुंडा देणं आणि घेणं दोन्ही गुन्हा आहे, हे समाजात ठामपणे पोहचवणं आवश्यक आहे.

• शाळा, महाविद्यालयांमध्ये समाजप्रबोधन, महिला सक्षमीकरणावर कार्यक्रम राबवले पाहिजेत.

• महिला आणि त्यांच्या कुटुंबीयांनी अशा त्रासाची लवकरात लवकर तक्रार करणे अत्यावश्यक आहे.

• पोलिस आणि समाजसेवी संस्था यांनी पीडित महिलांना मानसिक, कायदेशीर आणि सामाजिक मदत द्यावी.

निष्कर्ष – किती किरण बळी जात राहतील?

किरण दामोदरसारख्या अनेक महिलांची कहाणी समाजातील काळ्या सावल्या दाखवतात. केव्हा आपण जागं होणार? केव्हा समाज म्हणून आपण या ‘हुंडा’ नावाच्या अजगराला संपवणार? ही घटना केवळ बातमी नसून एक सिग्नल आहे — बदलाची गरज आहे, आणि ती आता आहे.