भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने आज आणखी एक नवा अवकाश विक्रम रचला आहे. इस्रोने श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून भारतीय नौदलाचा GSAT-7R (CMS-03) संप्रेषण उपग्रहाने अवकाशात उडाण केले आहे. हा संप्रेषण उपग्रह ४ हजार ४१० किलो वजनाचा भारतातील सर्वात जड उपग्रह आहे. तो LVM3-M5 रॉकेटवर प्रक्षेपित केला जाणार आहे. ज्याला त्याच्या जड पेलोड क्षमतेसाठी ‘बाहुबली’ असे नाव देण्यात आले आहे. हे LVM3 प्रक्षेपण वाहनाचे पाचवे ऑपरेशनल उड्डाण असेल.

सर्वात जड उपग्रह

अंतराळ संस्थेने म्हटले आहे की, ४ हजार ४१० किलो वजनाचा CMS-०३ हा भारतीय भूमीवरून भू-समकालिक हस्तांतरण कक्षा (GTO) मध्ये सोडण्यात आलेला आतापर्यंतचा सर्वात जड उपग्रह असेल. त्याच्या जड उचलण्याच्या क्षमतेमुळे “बाहुबली” असे नाव असलेल्या LVM3-M5 रॉकेटवरून तो सोडण्यात येईल. या ४३.५ मीटर लांबीच्या उपग्रहाची प्रक्षेपण वेळ संध्याकाळी ५:२६ वाजता आहे.

हे ही वाचा – जेईई मेन्ससाठी ऑनलाइन नोंदणी सुरु; कसा करायचा ऑनलाइन अर्ज, वाचा सविस्तर प्रोसेस

त्याची क्षमता किती आहे?

LVM3 अंतराळयान, त्याच्या शक्तिशाली क्रायोजेनिक स्टेजसह, GTO पर्यंत ४,००० किलो आणि पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत ८,००० किलो वजन वाहून नेण्यास सक्षम आहे. LVM3 रॉकेटने यापूर्वी चंद्रयान-३ यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केले होते, ज्यामुळे भारत २०२३ मध्ये चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ यशस्वीरित्या उतरणारा पहिला देश बनला.

त्याचा उद्देश काय आहे?

LVM-३ ला इस्रोच्या शास्त्रज्ञांनी भू-समकालिक उपग्रह प्रक्षेपण वाहन (GSLV) Mk 3 म्हणून देखील ओळखले आहे. इस्रोने म्हटले आहे की LVM-3-M5 हे पाचवे ऑपरेशनल उड्डाण आहे. हे तीन-टप्पे असलेले प्रक्षेपण वाहन, ज्यामध्ये दोन सॉलिड मोटर स्ट्रॅप-ऑन (S200), एक लिक्विड प्रोपेलेंट कोर स्टेज (L110) आणि एक क्रायोजेनिक स्टेज (C25) यांचा समावेश आहे, ते इस्रोला GTO मध्ये 4,000 किलो वजनाचे जड संप्रेषण उपग्रह प्रक्षेपित करण्यात पूर्ण स्वावलंबीता प्रदान करते. इस्रोने सांगितले की, रविवारच्या मोहिमेचे उद्दिष्ट मल्टी-बँड कम्युनिकेशन उपग्रह CMS-03 हा भारतीय भूभागासह विस्तृत महासागरीय क्षेत्रात पोहोचवणे आहे. हा उपग्रह लष्करी देखरेखीसाठी देखील वापरला जाईल असा दावा केला जात असला तरी, या संदर्भात इस्रोकडून कोणतेही अधिकृत विधान आलेले नाही.